TEXT ONLY

‘Zon op zee lost ons energieprobleem op’

Hella Hueck 6 feb ’20 14:53

Alleen de zee biedt genoeg ruimte voor wind- en zonne-energie, stelt Allard van Hoeken, die met zijn bedrijf Oceans of Energy zonneparken op zee aanlegt.
—
Prijs en geld

• Allard van Hoeken won in 2015 de Prins Friso Ingenieursprijs voor ingenieur van het jaar.
• Tot nu toe is er €4,5 mln geïnvesteerd in Oceans of Energy, met subsidies van RVO en de Europese Commissie.
• Om te kunnen uitbreiden, is het bedrijf met verschillende partijen in gesprek over een nieuwe investeringsronde van €2 mln.

—-

Met een beetje fantasie begint de carrière van Allard van Hoeken al als kleuter op de Kagerplassen. Daar ligt de vakantiewoonboot van zijn ouders, een oude zaagselschuit van opa die in de houthandel zat. Het gezin uit Oegstgeest is er vaak te vinden. Van Hoeken blijkt een geboren waterrat. Van zijn vader mag hij op zijn vierde zijn eerste bootje besturen. Als tiener ontpopt hij zich tot wedstrijdzeiler. In het familiearchief zit een foto van de ingenieur in de dop. Driftig in de weer met het anker. Hoe houdt zo’n relatief klein voorwerp een hele boot op z’n plek, vraagt hij zich af. En blijft zo’n gebogen ijzeren arm onwrikbaar vastzitten in het zand? Het fascineert hem mateloos.

Zijn verwondering voert hem uiteindelijk naar Delft en Noorwegen, waar Van Hoeken afstudeert in de offshoretechniek. Als ingenieur bij Bluewater, een bedrijf met drijvende olie-installaties van de Rotterdamse ondernemer Hugo Heerema, buigt hij zich wéér over de vragen die hij als klein kind al had. De problematiek is nu een maatje groter. De uitdaging is een groot, drijvend platform zo te bouwen dat het niet wegdrijft van de productieplek.

Ook mag het niet kapot gaan bij slecht weer. Een woeste zee met golven van twaalf meter trekt alles uit elkaar. Dankzij deze kennis uit de offshore-industrie, lukte het Van Hoeken afgelopen december het eerste drijvende zonnepark op zee ter wereld op te leveren. ‘In de offshore komt het meeste materiaal uiteindelijk weer terug naar de haven voor onderhoud. Maar een zonnefarm ligt zeker 25 jaar op zee. Daarom heb ik mezelf ertoe gedwongen de hele constructie opnieuw te ontwerpen.’

‘Op zee is plek genoeg. Op 5% van de Noordzee kun je de helft van onze energie opwekken’

De installatie telt nu 56 zonnepanelen met een vermogen van van 17 kW. Later dit jaar wordt dit uitgebreid naar 168 panelen met een vermogen van 50 kW, 15 kilometer uit de kust van Scheveningen. Zonnepanelen op het water leveren een groter rendement dan op land, omdat ze minder heet worden. En op zee is tenminste plek. Dat maakt dat zon op zee de toekomst heeft, is de stellige overtuiging van Van Hoeken. ‘De discussie rondom groene energie gaat steeds over de kosten, maar ondertussen is er nauwelijks nagedacht of er in gebieden waar mensen wonen, werken, voedsel produceren en recreëren, wel genoeg ruimte is voor zonne- en windenergie.’

De weerstand tegen zonnefarms en windmolenparken groeit in Nederland. In december heeft de rechter de bouw van een 51 hectare groot zonnepark stilgelegd. De belangen van de bewoners en het unieke Friese landschap zouden nauwelijks zijn meegenomen in de beslissing het park dicht bij Oosterwolde te bouwen. ‘Op de zee is plek genoeg. We hebben maar 5% van de Nederlandse Noordzee nodig om de helft van de totale energiebehoefte voor ons land op te wekken’, legt Van Hoeken uit.

Zijn eurekamoment kwam vier jaar geleden. Van Hoeken hield zich als hoofd New Energy van Bluewater bezig met getijdenenergie. Hij bouwde een installatie voor de kust van Texel. Maar voor een getijdencentrale is veel stroming nodig. ‘Ik heb wereldwijd wel honderd eilanden gezien. Slechts ééntje had de juiste stroming om een getijdencentrale te plaatsen. Negenennegentig hadden wel heel veel zon. Toen wist ik: het roer moet om.’

Het liefst zou Van Hoeken de zonneparken laten drijven tussen de windmolens op zee. ‘Dan kunnen we vijf keer zoveel energie opwekken op dezelfde oppervlakte.’ De zonnepanelen worden met ankers op hun plaats gehouden en moeten verbonden worden met kabels die de stroom aan land brengen.

Voordat Nederlandse gezinnen van zon-op-zeestroom gebruik kunnen maken, moet wel de Elektriciteitswet aangepast worden. Van Hoeken: ‘Daarin is bepaald dat alleen windenergie naar land gebracht mag worden. Voor zon opgevangen op zee is niets voorzien.’ Tot nu toe is er €4,5 mln geïnvesteerd in het bedrijf, met subsidies van RVO en de Europese Commissie. Om op te kunnen schalen, is Oceans of Energy met verschillende partijen in gesprek over een nieuwe investeringsronde van €2 mln.

In Nederland wordt een aantal initiatieven ontplooid om zonnepanelen in het binnenwater neer te leggen. Grote concurrentie zal dat volgens Van Hoeken niet worden. ‘Onze ruimte om panelen neer te leggen is beperkt. Mensen willen meren en plassen gebruiken om te zwemmen en te varen.’ Zoals hij dat in het weekend zelf ook doet met zijn eigen twee kinderen op de Kagerplassen, waar nog steeds de boot van zijn opa ligt. Daar leren ze, net als hij vroeger, al op jonge leeftijd zelf aan het roer te staan.

Lees het volledige artikel: https://fd.nl/futures/1333410/zon-op-zee-lost-ons-energieprobleem-op-pwe2ca2R77J4